Author :
Abstract
Toplumsal hayatta çok önemli bir rolü olan iletişimin temelini, konuşma oluşturur. Konuşma becerisi gelişirken, ilkokul çağı kritik dönemdir ve bu dönemde öğrencilerin rehberi sınıf öğretmenleridir. Konuşma eğitimi vermeden önce, sınıf öğretmenlerinin farkında olması gereken önemli konular vardır. Bunların başında konuşma yetersizlikleri, iyi bir konuşmanın nitelikleri, öğrencilerin hazırbulunuşluk düzeyleri gelir. Bu unsurlar, konuşma eğitimi ile doğrudan ilgilidir. Sınıf öğretmeni bu unsurlara hâkim olduktan sonra nitelikli bir konuşma eğitimi verebilir. Konuşma eğitiminin etkin bir şekilde yapılabilmesi, öğretmenin sınıfta kullandığı yöntem ve etkinliklerle yakından ilişkilidir. Kullanılan her yöntem, öğrencinin konuşma becerisini ayrı bir yoldan geliştirecektir. Öğrencilerin bireysel farklılıkları da göz önüne alındığında, kullanılacak yöntem ve etkinliklerin çeşitliliği, daha çok öğrenciye ulaşılmasını sağlayacaktır. Bu çalışmada ilkokullarda sınıf öğretmenlerinin Türkçe dersinde, kullanıldıkları konuşma becerisini geliştirmeye yönelik yöntemleri ve etkinliklerin neler olduğunun ortaya çıkarılması amaçlanmıştır. Bu araştırma, 2014-2015 öğretim yılında Mersin ilinde görev yapmakta olan sınıf öğretmenleri ile yürütülmüştür. Araştırmaya 40 sınıf öğretmeni katılmıştır. Katılımcıların gönüllü olmasına özen gösterilmiş ve maksimum çeşitlilik gözetilmiştir. Araştırmada veriler, araştırmacılar tarafından geliştirilen açık uçlu soru formu ile toplanmıştır. Elde edilen verilerin analizinde, betimsel analizi yöntemi kullanılmıştır. Araştırmada şu sonuçlara ulaşılmıştır: Öğrencilerde görülen konuşma bozuklukları olarak harfleri ve kelimeleri yanlış telaffuz etme yerel ağızla konuşma ve kelime dağarcığının zayıf olması en sık dile getirilen görüşlerdir; konuşma bozukluklarını gidermek için düzeltme ve tekrar en başta gelen uygulamalardır; sınıf öğretmenlerinin en çok günlük olaylarla ilgili konuşma yaptırdıklarını ifade etmişlerdir; konuşma öğretiminde sınıf öğretmenlerini kullanıldıkları yöntem ve etkinliklerin tercih nedenleri olarak kendini daha iyi ifade etmelerini sağlama, en başta gelen özellik olmuştur.
Keywords
Abstract
Speaking forms the basic of the communication which has an important role in social life. While speaking skill is developing, elementary school period is critical and in this period, teachers are the guides of the students. Before giving speaking education, there are important subjects that class teachers should be aware. The basic subjects are speech disorder, the qualities of a good speaker and students’ readiness level. These subjects are directly related to speaking education. When the class teachers have these qualities, they can give high quality speaking education. Giving an effective speaking education is in a relation with the teacher’s methods and techniques. Every method develops students’ speaking skill in different ways. When the students’ individual differences are taken into consideration, diversity of the methods provides to attain more students. This research was carried out by the class teachers in Mersin, 2014-2015 educational year. Forty class teachers participate in this research. That was taken pain over choosing volunteer participants and providing maximum variety. In this research datum were gained by the form of open –ended questions. Descriptive analysis was used for the analysis of the datum. These conclusions were attained by the research: What commonly mentioned as speech disorder of the students are mispronouncing of the words and letters, speaking with accent and having lack of vocabulary; in order to improve speech disorder correction and repetition are the common methods; it’s expressed that class teachers are usually making speech about current events; the common reason of choosing the methods of the teachers for speaking education is expressing themselves better.
Keywords
- Akkaya, A. (2012). Öğretmen Adaylarının Konuşma Sorunlarına İlişkin Görüşleri. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(20), 405-420.
- Arıcı, A. F. (2006). Türkçe Öğretiminde Kullanılan Strateji-Yöntem ve Teknikler. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(1), 299-308.
- Büyükikiz, K. K. ve Hasırcı, S. (2013). Anadili Öğretiminde Konuşma Becerisinin Yeri. Okuma Yazma Eğitim Araştırmaları, 1(1), 57-63.
- Calp, M. (2007). Özel Öğretim Alanı Olarak Türkçe Öğretimi. (3. Bs.). Konya: Eğitim Kitabevi.
- Christensen, L. B., Jhonson, R. B. ve Turner, L. A. (2015). Araştırma Yöntemleri Desen ve Analiz. (Çev: Gümüş, E.). Ankara: Anı Yayıncılık.
- Dedeoğlu Orhun, B. (2009). İlköğretim 3. Sınıflarda Türkçe Derslerinde Tekerleme Kullanımının Öğrencilerin Konuşma Becerilerine Etkisi. Yüksek Lisans Tezi. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- Demirel, Ö. (1999). İlköğretim Okullarında Türkçe Öğretimi. İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
- Demirel, Ö. (2008). Öğretim İlke ve Yöntemleri Öğretme Sanatı. (13. Bs.). Ankara: Pegem Akademi.
- Göğüş, B. (1978). Orta Dereceli Okullarımızda Türkçe ve Yazın Eğitimi. Ankara: Kadıoğlu Matbaası.
- Güneş, F. (2014). Konuşma Öğretimi Yaklaşım ve Modelleri. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(1), 1-27.
- Güneş, F. (2014). Türkçe Öğretimi Yaklaşım ve Modeller. Ankara: Pegem Akademi.
- Kara, Ö. T. (2009). İlköğretim İkinci Kademe Türkçe Dersinde Konuşma Becerisinin Geliştirilmesinde Dramanın Kullanılması ve Bir Uygulama Örneği. Sosyal Bilimler Dergisi, 11(2), 152-163.
- Kavcar, C., Oğuzkan, F. ve Sever, S. (1995). Türkçe Öğretimi. Ankara: Engin Yayınevi. 1995.
- Kurudayıoğlu, M. (2003). Konuşma Eğimi ve Konuşma Becerisini Geliştirmeye Yönelik Etkinlikler. Türklük Bilimi Araştırmaları, 13(13), 287-309.
- Kurudayıoğu, M. (2014). Konuşma Eğitimi. (2.Bs.). İstanbul: Kriter Yayıncılık.
- Kuşçu, H. (2010). İlköğretim İkinci Kademe Öğrencilerinin Dinleme, Konuşma, Okuma ve Yazılı Anlatım Becerilerinin Yapılandırmacı Yaklaşıma Göre Geliştirilmesinde Türkçe Öğretmeninin Rolü (Çekmeköy İlçesi Örneği). Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimleri
- Öğe, Ö. (2004). İlköğretim 1. basamak dönemi çocuklarda dil ve konuşma bozukluklarının öğretmenlerden bilgi alma yoluyla belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Sağlık Bilimleri
- Özbay, M. ( 2005). Sesle İlgili Kavramlar ve Konuşma Eğitimi. Millî Eğitim Dergisi, 168, 116-125.
- Öztürk Karakoç, B. ve Altuntaş, İ. (2012). İlköğretim İkinci Kademede Konuşma Eğitimine Yönelik Öğretmen Görüşleri: Nitel Bir Çalışma. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 1(2), 343-356.
- Pilav, S ve Ünalan, Ş. (2012). Eğitim Fakülteleri İçin Yazılı ve Sözlü Anlatım. Ankara: Nobel Akademik Yayıcılık.
- Sarıkaya, M. (1968). Yeni İlkokul Programına Göre Öğretim Metodları ve Teknikleri. İzmir: Ege Rehber Yayınları.
- Taşkaya, M. (2014). Konuşma Eğitimi. Yeni Gelişmeler Işığında Türkçe Öğretimi. (Ed: M. Yılmaz). Ankara: Pegem Akademi Yayınları. 43-75.
- Topçuoğlu Ünal F. ve Degeç, H. (2012). Öğretmen Görüşlerine Göre Konuşma Eğitiminde Karşılaşılan Sorunlar. The Journal of Academic Social Science Studies, 5, 735-750.
- Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2005). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. (5. Bs.) Ankara: Seçkin Yayıncılık.
- Zan, B. (2005). Adana İli Merkez Seyhan ve Yüreğir İlçeleri İlköğretim Okullarının 1 ve 2. Sınıflarına Devam Eden Öğrencilerin Konuşma Bozuklukları Açısından İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Adana: Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü.
