Author :
Abstract
Kışın Amik Ovasında kışlayan, yazın Sivas Uzunyayla’da yaylak hayatı yaşayan Reyhanlı Aşireti birkaç defa yerleşik hayata geçirilmeye çalışılmıştır. XVIII. ve XIX. yüzyıllarda yerleşik hayata geçiş denemeleri yapılmıştır. XIX. yüzyılın ortalarında, 1846 yılında, yapılan teşebbüs başarılı olmuştur. Reyhanlı Aşireti mensuplarının yerleştirildiği yere/kazaya aşiretin adına izafetle Reyhaniye ismi verilmiştir. Yeni kurulan Reyhaniye kazası aslında bir kaza olmayıp nahiyedir. Fakat aşiretin ileri gelenlerinden Mursaloğlu Ahmet Bey’in prestijinden dolayı kaza olarak adlandırılmıştır. Arşiv vesikaları ve diğer eserlerden tespit edilebildiği kadarıyla nahiyeye / kazaya yönetici olanlar da tespit edilmiştir.
Keywords
Abstract
The Tribe of Reyhanlı, wintering on the Prairie of Amik in the winter, living a life of pasture on the Plateau of Sivas Uzunyayla in the summer, has been tried to be transformed into the settled life for a number of occasions. In the XVIIIrd and the XIXth centuries some trials were realised for transition to the settled life. The initiative taken in the middle of the XIXth century, in 1846 became successful. The place/district where the members of the Tribe of Reyhanlı was named after Reyhaniye with reference to the name of the tribe. The newly founded district of Reyhaniye is in fact not a district but a vill. However due to the prestige of Mursaloğlu Ahmet Bey, one of the prominent characters of the tribe, it was named as a district. As far as determined with the archive documents and other works the administers of the vill/district were also identified.
Keywords
- Ahmed Cevdet Paşa, Ma’rûzât , (Yayına haz. Yusuf Halaçoğlu), Çağrı Yay., İstanbul 1980.Cevdet Paşa, Tezâkir 21-39, (yay. Cavid Baysun), TTK Yay., Ankara 1991Ahmed Refik, Anadolu’da Türk Aşiretleri, İstanbul 1930.
- Bahadır, Sedat, Büyük Reyhanlı Aşireti ve Bahadırlılar Tarih İnanış ve Halkbilimi, Sonçağ Yay., İstanbul 2016.
- Bilgili, Ali Sinan, “Azerbaycan Türkmenleri”, Türkler VII, (edt. H. Celal Güzel-Kemal Çiçek-Salim Koca), Yeni Türkiye Yay., Ankara 2002, ss. 22-43.
- Devellioğlu, Ferit, Osmanlıca- Türkçe Ansiklopedik Lûgât, (11. Baskı), Aydın Kitabevi Yay., Ankara 1993.
- Efe, Aydın, Antakya ve Çevresi Türkmenleri: Küçük Alioğulları ve Reyhanlı Aşireti (XIX. Yüzyıl), Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Doktora Tezi, Erzurum 2011.
- Efe, Aydın, “Mursaloğlu Mustafa Şevki Paşa (1840-1914)”, History Studies, 5/2, 2013,155-169.
- Halaçoğlu, Yusuf, XVIII. Yüzyılda Osmanlı İmparatorluğunun İskân Siyaseti ve Aşiretlerin Yerleştirilmesi, TTK Yay., Ankara 2006.
- Ilgaz, Selçuk, Osmanlı Hâkimiyetinde Revan (Çukur Sa’ad) (XVI.-XVIII. Yüzyıllar Arasında Sosyo-EkonomikTarih), Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), ErzurumIrene Beldiceanu-Steinherr, “A propos des tribus Atçeken (XVe-XVIe siecles)”, Journal of the Economic and Social History of the Orient, 30/2, 1987, s. 121-195.
- Mert, Özcan, XVIII. Ve XIX. Yüzyıllarda Çapanoğulları, Kültür Bakanlığı Yay., Ankara 1980.
- Öztürk, Mustafa, “XVIII. Yüzyılda Antakya ve Çevresinde Eşkiyalık Olayları”, Belleten, LIV/211, Ankara 1990, s. 963-993.
- Sahillioğlu, Halil, “Reyhanlı Aşiretini Amık’ta İskân”, Güneyde Kültür, 7/72, (Antakya, Şubat 1995), ss. 16-Sansar, M. Fatih, “Tanzimat Döneminde Aşiretlerin İskânı”, Türkler XIII, (edt. H. Celal Güzel-Kemal Çiçek- Salim Koca), Yeni Türkiye Yay. Ankara 2002, ss. 907-923.
- Sansar, M. Fatih, “Tanzimat Döneminde Çukurova Hanedan Ailelerinin Tasfiyesi”, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2005/1 Bahar Sayısı, ss. 81-95.
- Sansar, M. Fatih, Tanzimat Döneminde Bir İskân Modeli: Fırka-i Islahiye ve Osmaniye (Cebel-i Bereket), Osmaniye Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, Osmaniye 2006.
- Sezen, Tahir, Osmanlı Yer Adları, Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Yay., Ankara 2006.
- Söylemez, Faruk Osmanlı Devletinde Aşiret Yönetimi Rişvan Aşireti Örneği, Kitabevi, İstanbul 2007.
- Sümer, Faruk, Oğuzlar (Türkmenler), Tarihleri, Boy Teşkilatı, Destanları, Genişletilmiş 3. Baskı, Ana Yay., İstanbul 1980.
- Tozlu, Selahattin, Antakya (Hatay) Tarihi Bibliografyası, Fırat Üniversitesi Orta Doğu Araştırma Merkezi Yay., Elazığ 2009.
- Türkay, Cevdet, Osmanlı İmparatorluğu’nda Oymak, Aşiret ve Cemaatlar, İşaret Yay., İstanbul 2005. Ürkmez, Naim -Aydın Efe, Hataylı Osmanlılar, Çizgi Kitabevi, Konya 2015.
- Yavuz, Nuri, Fırka-i Islahiye, Gündüz Yay., Ankara 2004.
- Yavuz, Nuri, “Fırka-i Islahiye Ordusunun Özellikleri ve Faaliyetleri”, Gazi Akademik Bakış, c. 5, S. 10, Yaz 2012, s. 113 -127.
- Yörük, Saim, Fırka-i Islâhiye, İdeal-Kültür Yayıncılık, İstanbul 2017.
